สารเสพติด ด้วยการฉีดเข้าเส้นเลือด เป็นหนึ่งในปัจจัยเสี่ยงสำคัญสำหรับการแพร่เชื้อไวรัสเอชไอวี เมื่อผู้คนที่ฉีดยาพวกนี้ มักจะแบ่งปันเข็มฉีดยา กระบอกฉีดยา และอุปกรณ์อื่นๆ ซึ่งอาจทำให้เกิดการแพร่เชื้อและติดโรคได้มากมายที่มีสาเหตุจากเลือดได้โดยตรง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ไวรัสเอชไอวีที่สามารถติดเชื้อได้ผ่านการแบ่งปันเข็มฉีดยา
ความเกี่ยวข้องระหว่าง สารเสพติด และเอชไอวี
การใช้สารเสพติดทุกชนิด นำไปสู่โอกาสในการติดเชื้อเอชไอวีได้ง่ายมาก โดยเฉพาะผู้ที่ใช้เข็มฉีดยา กระบอกฉีดยา หรืออุปกรณ์เสพยาร่วมกับผู้อื่น เนื่องจากไวรัสเอชไอวีจะติดต่อเข็มฉีดยาที่มีเลือดปนเปื้อนอยู่ ซึ่งสามารถอาศัยอยู่ได้นานแรมเดือนเลยทีเดียว หากผู้ใช้สารเสพติด นำเอาเข็มฉีดยานั้นมาใช้ซ้ำ ก็ยิ่งเพิ่มโอกาสเสี่ยงที่จะติดเชื้อได้อีกหลายเท่าตัว อีกทั้ง เมื่อผู้ใช้สารเสพติดอยู่ภายใต้ฤทธิ์ยา ก็มีแนวโน้มที่จะมีเพศสัมพันธ์เสี่ยง เช่น มีเพศสัมพันธ์โดยไม่สวมถุงยางอนามัย มีเพศสัมพันธ์กับคู่นอนหลายคน มีเพศสัมพันธ์ด้วยความต้องการที่จะได้ยาเสพติดมาเสพ หรือมีเพศสัมพันธ์เพื่อเงิน เป็นต้น
ผลกระทบของการใช้ สารเสพติด ต่อเอชไอวี
การใช้สารเสพติด สามารถเพิ่มโอกาสในการติดเชื้อเอชไอวี และมีผลกระทบในด้านลบต่อบุคคลที่ติดเชื้อเอชไอวีได้ ต่อไปนี้:
- เพิ่มโอกาสในการติดเชื้อเอชไอวี
- การใช้ยาด้วยการฉีดเข้าหลอดเลือด สามารถเพิ่มโอกาสในการติดเชื้อเอชไอวีได้ เนื่องจากเข็มฉีดยา และอุปกรณ์ที่ใช้ในการใช้ยาอาจมีเชื้อไวรัสเอชไอวีปนอยู่
- ผลกระทบด้านลบต่อระบบภูมิคุ้มกัน
- การใช้สารเสพติดและเอชไอวี สามารถมีผลกระทบด้านลบต่อระบบภูมิคุ้มกันได้ ซึ่งอาจทำให้เป็นโรคและการติดเชื้อได้ง่ายขึ้น
- ปฏิกิริยากับยาต้านเอชไอวี
- บางยา อย่างเช่น เมธแอมเฟตามีนและโคเคน สามารถเกิดปฏิกิริยากับยาต้านเอชไอวี และทำให้ยาต้านเอชไอวีไม่ได้ผลเท่าที่ควร
- เพิ่มโอกาสในการไม่ปฏิบัติตามคำสั่งใช้ยา
- การใช้สารเสพติดยังทำให้คนที่ติดเชื้อเอชไอวีไม่ปฏิบัติตามคำสั่งแพทย์ในการใช้ยาได้ ซึ่งอาจทำให้เกิดการต้านทานไวรัสและการล้มเหลวในการรักษาได้
- ผลลัพธ์ทางสุขภาพไม่ดี
- คนที่ติดเชื้อเอชไอวีและใช้สารเสพติด มักจะมีโอกาสมีปัญหาทางสุขภาพที่ย่ำแย่มากกว่าผู้ที่ไม่ใช้สารเสพติด รวมถึงอัตราการเสียชีวิตที่เพิ่มขึ้น
โดยรวมแล้ว การใช้สารเสพติด สามารถมีผลกระทบด้านลบ ต่อการป้องกันและรักษาเอชไอวีได้อย่างมีนัยสำคัญ ทำให้เห็นความสำคัญของการจัดการ การใช้สารเสพติดในโปรแกรมการป้องกันและดูแลรักษาเอชไอวี
ข้อเสียของ สารเสพติด ที่สัมพันธ์กับโรคต่างๆ
ผลกระทบของการใช้ยาเสพติดนั้น เป็นสิ่งที่สร้างความเสียหายต่อทั้งร่างกายและจิตใจได้อย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคต่างๆ เช่น การติดเชื้อ HIV หรือกลุ่มโรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ รวมถึงโรคต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการใช้สารเสพติดอีกด้วย นอกจากนี้ การใช้สารเสพติดยังส่งผลให้มีปัญหาในด้านพฤติกรรม และจิตใจ การทำผิดกฎหมาย และการพึ่งพาตนเองไม่ได้ ทำให้เกิดความเสียหายต่อสังคม และครอบครัวของผู้เสพติด ดังนั้น การป้องกันและหลีกเลี่ยงการใช้สารเสพติดเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง
ผลกระทบทางระบบประสาท
การใช้สารเสพติด ส่งผลต่อระบบประสาทของร่างกาย การประมวลผล หรือการรับรู้ที่น้อยลงอย่างมาก ทำให้ไม่สามารถตัดสินใจในการป้องกันตัวเองขณะมีเพศสัมพันธ์และรับความเสี่ยงที่จะติดเชื้อเอชไอวีได้ หรือทำให้หลงลืมในการกินยาป้องกันจำพวกยาเพร็พ (PrEP) หรือยาเป๊ป (PEP) ได้
ผลกระทบในผู้ติดเชื้อเอชไอวี
ในด้านของผู้ที่มีเชื้อเอชไอวีอยู่แล้ว การใช้สารเสพติดประเภทฉีดเข้าเส้นเลือด อาจมีโอกาสติดเชื้อเอชไอวีสายพันธ์อื่นจากเข็มฉีดยาที่ใช้ร่วมกันได้ ทำให้การรักษาด้วยยาต้านไวรัสเอชไอวีมีประสิทธิภาพลดลง นำไปสู่โอกาสการขาดยา และเกิดความเสี่ยงที่จะมีภาวะดื้อยาได้ในอนาคต นอกจากนี้ ยังส่งผลให้สุขภาพร่างกายของผู้ที่มีเชื้อเอชไอวีอ่อนแอลง เนื่องจาก ระบบภูมิคุ้มกันหรือค่า CD4 ลดต่ำลง จนสามารถเกิดโรคแทรกซ้อนขึ้นมาได้ง่าย
ดังจะเห็นได้ว่า การที่มีพฤติกรรมใช้สารเสพติดร่วมกับการใช้ยาต้านไวรัสเอชไอวี สามารถมีผลกระทบที่สำคัญและทำให้ยาต้านไวรัสที่ใช้รักษาไม่ได้ผล ยาบางชนิด เช่น แม็ฟแธมีนและโคเคน สามารถมีผลปฏิสัมพันธ์กับยาต้านไวรัส HIV และลดประสิทธิภาพของยาได้ ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดการเจริญเติบโตของไวรัสและอาจทำให้เกิดสายพันธุ์ของไวรัสที่ดื้อยาได้ นอกจากนี้ ยาบางชนิดยังสามารถเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดพิษของยาต้านไวรัสได้ ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดผลข้างเคียงและโรคแทรกซ้อน ดังนั้น สำหรับผู้ที่มีเชื้อควรจะแจ้งให้แพทย์ทราบถึงยาหรือสารเสพติดที่ใช้ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปฏิกิริยาร้ายแรงกับยาต้านไวรัส HIV ที่กำลังกินเพื่อรักษาโรค
ป้องกันเอชไอวีอย่างไร ถ้าคุณใช้สารเสพติด
- งดมีเพศสัมพันธ์ แต่หากหลีกเลี่ยงไม่ได้ ให้ใช้ถุงยางอนามัยด้วย
- งดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- ไม่แชร์เข็มฉีดยากับใครโดยเด็ดขาด
- ใช้กระบอกฉีดยาอันใหม่ทุกครั้ง
- กินยาเพร็พ (PrEP) ต่อเนื่องทุกวัน
- ปรึกษาแพทย์เฉพาะทาง เพื่อเลิกใช้ยาเสพติด
อ่านบทความอื่นๆ ที่น่าสนใจเพิ่มเติม
เปลี่ยนคู่นอนบ่อย เท่ากับเสี่ยง
เอชไอวีสามารถถ่ายทอดผ่านการใช้สารเสพติดแบบฉีด หากมีการแบ่งปันเข็มฉีดยาที่ปนเปื้อน และอุปกรณ์การฉีดยาอื่นๆ เมื่อคนๆ นั้นฉีดยา อาจจะดึงเลือดเข้าไปในกระบอกฉีด ซึ่งทำให้เกิดการปนเปื้อนเชื้อเอชไอวี กับเข็มฉีดยา และถูกส่งต่อไปยังคนถัดไปที่ใช้เข็มฉีดยาอันเดียวกันนั้น นอกจากนี้ การใช้สารเสพติดแบบฉีด ยังสามารถทำให้เกิดความเสียหายกับเส้นเลือด และเนื้อเยื่อที่อยู่รอบๆ บริเวณที่ฉีด ซึ่งจะเพิ่มโอกาสในการถ่ายทอดเชื้อเอชไอวีในขณะใช้สารเสพติดได้
